Dimècres 15 de julhet : Manifestacion dins lo mond entièr per Grècia.
Tirat de : http://www.analyzegreece.gr/
dimarts, 14 de juliol del 2015
OXI !
Dimècres 15 de julhet : Manifestacion dins lo mond entièr per Grècia.
Tirat de : http://www.analyzegreece.gr/
dilluns, 13 de juliol del 2015
PERSPICACITÉ ENFANTINE
Un dròlle a son paire :
- Papà, te’n pregui, balha-me dos euros
per un paure òme que brama per carrièra …
- Per que pas, fa lo paire. Mas de qué
crida aquel paure òme ?
- Glacets, dos perfums, dos euros !
dijous, 9 de juliol del 2015
L'ARROSEUR ARROSÉ
Dos
òmes d’afar son a restaurar lo magasin novèl tot bèl just comprat. Se bevon lo
cafè.
Dedins
i a pas un gat, son que laissas e pas res dessús. Pèire ditz a Pau :
-
Jògui que dins un momenton qualqu’un va nasejar e nos va demandar çò que
vendèm.
Aviá
pas acabat de parlar que, coma previst, un curiós punteja e demanda :
-
De qué vendètz aicí ?
Pèire
respond, trufaire :
-
Vendèm de traucs del cuol.
Sul
pic, l’autre torna :
-
A ! Va tirar fòrça plan aquel afar, ja ne’n demòra pas que dos !
dissabte, 4 de juliol del 2015
MÉDECINE
Un
òme defunta. Aviá decidit de se far cremar.
Lo botan dins un ataüc e al fòc.
L’ataüc brutla mas pas el.
Lo càmbian d’ataüc e i tornan botar fòc. Es totjorn
çò même, l’ataüc crema mas pas l’òme.
E
aquí la veusa que fa :
-
- Aquò
m’estona pas brica, amb totes los anti-inflamatòris que preniá !
RÉACTIF LE GRAND-PÈRE
S’ausís trucar
a la pòrta, puèi :
-
Bonjorn Sénher, volètz balhar per l’ostal de
retirada ?
Lo vièlh :
- Fonsina, carga-te lo mantèl e
apresta la valisa !
dilluns, 22 de juny del 2015
BACCALAUREAT
Una joventa polideta e plan cortavestida dintra dins la sala d’examen per passar
l’oral del bac.
Lo professor sembla tremolat. Quequeja un pauc en balhar lo
subjècte e la joventa respond amb d’ulhadas e se bidorsa :
-
- Sabi pas, aprenguèri pas la leçon…
Lo professor, un pauc geinat, li demanda :
-
- Vos prepausi un autre subjècte o un rendetz-vos ?
- -
O Sénher, estimariái mai un rendetz-vos (en rosejar un pauc
ça que la).
- -
Va plan ! Alara… a l’an que ven !
dijous, 18 de juny del 2015
ITALO CALVINO (seguida e fin)
I coparàs pas un còp de mai, mas aqueste es lo darrièr : una novela tirada de Marcovaldo ou Les saisons en ville d'Italo Calvino.Congosta-te !
Lo bòsc de l’autorota
Dins lo
mond, la fred se manifèsta de mai d’un biais : corrís sus la mar coma de cavals,
tomba sul campèstre coma de nivols de sautabocs. En vila, es una lama de cotèl
que te copa las carrièras e s’engulha pels intersticis dels ostals sens
caufatge. Aquel ser, en çò de Marcovaldo, s’èran cremats los darrièrs
branquilhons e tota la familha, emmantelada cap e tot, agachava las brasas
s’atudar dins lo fornèl e la bugada que s’escapava de las bocas al buf de
cadun. Se calavan ; la bugada disiá per els : Domitilla l’exalava en longs
traits coma de sospirs ; los mainatges, enjaurits, coma s’èran de botiòlas de
sabon ; Marcovaldo el, la lançava cap al plafon, a bassacadas, coma de lambrets
d’engeni tanlèu desapareguts.
A la fin
Marcovaldo prenguèt una decision :
-
Me’n
vau anar cercar de lenha ; e amb un pauc d’astre benlèu ne’n trobarai.
S’engulhèt
quatre o cinc jornals entre camisa e veston per s’aparar de la fred, amaguèt
una rassega jol mantèl e sortiguèt dins la nuèit, la familha lo seguissent fin
al sulhet comola d’esper, mentre que produisiá a cada pas un brut de papièr
estrifat e que la rassega despassava a còps del còl del mantèl.
Anar cercar
de lenha en vila : aquò’s aisit de dire !
Marcovaldo s’endralhèt
sul pic cap a un ortalet public doas carrièras mai luènh. Tot èra desèrt. Marcovaldo
espepissiá un per un los arbres desnudats, en pensar a sa familha que
l’esperava...
Lo pichon
Michelino, que clacava de las dents, legissiá de contes dins un libre manlevat
a la bibliotèca de l’escòla. Aquel libre contava l’istòria d’un mainatge, filh
de boscatièr que, armat d’un pigasson, anava cercar de lenha dins un bòsc.
-
Vaquí
ont cal anar diguèt, dins lo bòsc ! Es aquí que i a de lenha !
Nascut e
abalit en vila, Michelino aviá pas jamai vist de bòsc, quitament de luènh.
Tanlèu dit,
tanlèu fait. S’endevenguèt amb sos fraires e un prenguèt un pigasson, l’autre un
croquet, un autre encara una còrda ; diguèron al reveire a la maire e cerquèron
un bòsc.
S’enanavan
per la vila dins lo lum dels reverbèrs e vesián sonque d’ostals : pas cap de
bòsc. Crosavan de còps unes rares passants mas gausavan pas demandar ont èra lo
bòsc. Arribèron atal a las termièras de la vila, aquí ont s’acaban los ostals,
ont la carrièra ven autorota.
Alara, de
cada part d’aquela autorota, ça que la, los mainatges vegèron lo bòsc : un bòsc
amb fòrça arbres estranhs qu’amagavan la plana. D’arbres de las cambas finas,
finas, drets o clinats amb de grandas cabeleduras platas d’un aspècte fòrça
estranh e de colors tanben fòrça estranhas quand una veitura en passant los
esclairava amb sos fars. De brancas en forma de dentifrici, de cara, de
formatge, de man, de rasor, de botelha, de vaca, de ròda, esteladas de tot un
folhum de letras de l’alfabet.
-
Òsca
! diguèt Michelino. Sèm dins lo bòsc !
Enfachinats
los tres fraires agachavan la luna que se levava entremièg aquelas ombras estranhas.
-
Qu’es
polit !
Michelino
lor remembrèt sul pic l’objectiu de l’expedicion : la lenha pel fornèl. Atal
copèron un arbrilhon que rementava una primavèra jauna, lo trocegèron e lo
portèron a l’ostal.
Quand
tornèt amb una magra brassada de brancas banhadas, Marcovaldo trobèt lo fornèl
alucat.
-
Ont
avètz trobat aquò ? bramèt en mostrar las rèstas del panèl publicitari que, en
contraplacat, aviá cremat lèu lèu.
-
Dins
lo bòsc ! diguèron los mainatges.
-
Quin
bòsc ?
-
Lo
bòsc de l’autorota. N’i a fòrça.
Coma èra tant
aisit e que caliá encara de lenha, tant valiá faire coma los mainatges. Marcovaldo
tornèt sortir amb la rassega e ganhèt l’autorota.
L’agent de
la circulacion Astolfo aviá marrida vista ; e la nuèit, en faire son servici
amb la motocicleta, li auriá calgut de lunetas ; mas o disiá pas que crenhissiá
per l’abançament.
Aquel ser,
avián senhalat una còla de mainatges que copavan los panèls publicitaris de
l’autorota. L’agent Astolfo decidiguèt d’anar veire.
Ara, de
cada costat de l’autorota, de siloètas estranhas reprovadoiras e bracejantas
acompanhavan Astolfo que, en fronzir sos uèlhs de tucle, espepissava caduna. E
vaquí que lo lum de sa maquina susprend un pichon quilhat sus un panèl. Astolfo
frena :
-
Òu
tu, que fas en naut ? Davala sul pic !
Mas lo
mainatge bolega pas e tira la lenga. Astolfo s’acèrca e vei qu’es una reclama
per un formatjon amb un nenet que se congosta.
-
A
òc... çò ditz.
E torna partir
a fum de calhau.
Pauc de
temps après, dins l’ombra d’un grand panèl, vaquí qu’esclaira una cara trista e
espaurugada.
-
Boleguètz
pas ! Ensagètz pas de fúger !
Mas degun
bolega pas ; es una cara dolorosa al mièg d’un pè cobèrt d’agacins : una publicitat
per un agacincida.
-
Fasètz
excusa ! ditz Astolfo.
E torna
partir al mai viste.
Un panèl
que glorifica de pastilhas per combatre lo mal de cap representa una testassa
umana, las mans davant los uèlhs del patiment. Astolfo passa davant
e lo far esclaira Marcovaldo que, trinchat en cima del panèl, ensaja de se’n
copar un tròç amb la rassega. Esbleugit pel lum, Marcovaldo se fa pichon pichon
e demòra quiet, acrocat a una de las aurelhas de la testassa, amb la rassega
que n’es ja al mitan del front.
Astolfo
agacha menimosament e fa :
-
A
òc la pastilha « Stopviste »... un bon panèl aquí ! Plan trobat ! Aquel omenet
en naut amb la rassega representa lo mal de cap que copa lo cap en dos ! Ai
comprés sul pic !
E torna
partir content.
Tot es torrada
e silenci. Marcovaldo bufa de solatjament, se torna dreçar sul tròç de
contraplacat per reprene son trabalh. Lo cruissiment amortit de la rassega sus
la lenha s’espandís dins lo cèl banhat de luna.
divendres, 29 de maig del 2015
dijous, 7 de maig del 2015
dilluns, 4 de maig del 2015
dissabte, 2 de maig del 2015
dimecres, 29 d’abril del 2015
dimecres, 22 d’abril del 2015
ITALO CALVINO (suite)
I pòdi pas téner : aquí una autra pagina de las aventuras de Marcovaldo.
La gamèla
Primièr, lo
plaser que tiram d’aquela aisina redonda e plata que sonam gamèla, aquò’s que se
desvissa. Ja, lo fait de ne desvissar lo cabucèl vos fa venir l’escupit,
subretot quand sabèm pas encara çò que conten, que, per exemple, es la femna
que la vos apresta cada matin. Un còp tombat lo cabucèl, vesèm aquí lo manjar :
salcissas e lentilhas o uòus durs e bledaraba o encara polenta e merluça, tot
aquò plan adobat dins aquel arial circulari coma o son, sul mapamonde, los
continents e las mars. E quitament se i a pas grand causa, avèm ça que la
l’impression qu’es substancial e sarrat. Un còp desvissat, lo cabucèl servís de
sieta, tant i a qu’avèm alara doas aisinas e que podèm destriar lo contengut de
la gamèla.
Marcovaldo,
après aver desvissat lo cabucèl e niflat la bona flaira del repais, tira de la
pòcha lo cobèrt estropat que pòrta totjorn amb el dempuèi qu’a miègjorn manja a
la gamèla puslèu que de tornar al sieu. Las primièras forquetadas servisson a
desrevelhar un pauc aquela noiridura agrepida, a balhar l’aspècte e l’atrait
d’un plat tot bèl just servit a aquela mangiscla arrucada d’oradas. Alara
començam de se mainar que i a pas grand causa, e se disèm : « Val mai manjar
dapasset », mas avèm ja portat a la boca d’un biais lèst e golard las primièras
forquetadas.
D’en
primièr, sentissèm tota la tristessa d’un repais fred, mas lèu tornam gaujós,
en tornar trobar la bona flaira de la taula familiala carrejada dins un lòc
inacostumat. Marcovaldo a començat de mastegar doçament ; s’es sietat sul banc
d’una avenguda, al ras d’ont trabalha. Coma demòra luènh, e que tornar al sieu
a miègjorn fa pèrdre temps e degalhar fòrça bilhetas de tram, pòrta son dinnar
dins la gamèla comprada especialament e lo manja defòra en agachar passar lo
mond ; puèi se’n va beure a una font. Se sèm a la davalada e que fa bèl temps,
se causís una plaça solelhada ; las fuèlhas rossèlas e lusentas que tomban dels
arbres li servisson de toalheta ; las pèls de salcissòt, las dona als gosses
barrutlaires que tardan pas a venir sos amics ; e las micas de pan profeitaràn
als aucèls tre que l’avenguda serà tornada quieta.
En tot
manjar, Marcovaldo se demanda : « Perqué la cosina de la femna me fa plaser
quand la mangi aicí, alara qu’a l’ostal, amb las garrolhas, los guirguilhs, los
deutes que ne parlam sens relambi, aquò me ditz pas res del res ? » Puèi se
soven : « Òi, ara me rementi, tot aquò son las sòbras d’ièr. E vaquí qu’es tornarmai
d’ umor marrida, benlèu perqu’es forçat de manjar de rèstas fredas e rancejantas,
benlèu tanben perque l’alumini de la gamèla balha a la mangisca un gost de
metal, mas una pensada vira dins son cap : « Vaquí que sola l’idea de Domitilla
me degalha los dinnars que fau tot solet , sens ela. »
Ara, se
maina qu’a gaireben acabat lo repais e, tornarmai, li sembla de manjar un
quicòm de gostós, de requist, e acaba amb vam las darrièras forquetadas que son
al mai prigond de la gamèla, las que sentisson mai a metal. Puèi, d’agachar
l’aisina voida e graissosa, lo vaquí que torna tristonet.
Alara
estropa e empòcha tot, se lèva; es encara tròp lèu per tornar al trabalh. Dins
las grandas pòchas de la vèsta, los cobèrts jogan del tambor sus la gamèla
voida. Marcovaldo se’n va dins un cafè e comanda un veirat de vin plen al ras,
o un cafè. Puèi agacha las còcas dins la veirina, las boitas de bonbons e de
nogat, se convenc que n’a pas enveja, que desira pas res, agacha un moment una
partida de baby-foot, manièra de se
probar que cèrca solament de passar léser e non pas de desbrembar qu’a encara
talent. Ganha la carrièra. Los trams son encara cofles. L’ora se sarra que cal
tornar al trabalh, çò que fa.
Qualques
jorns abans, per de rasons personalas, la femna Domitilla aviá comprat un fais
de salcissa. E tres sers a de reng Marcovaldo sopèt de salcissa als naps. Mas
aquelas salcissas devián èsser de salcissa de gos ; la quítia odor bastava per
copar l’apetís. E pels naps, aquels legums palles e fugidisses, justament Marcovaldo
n’èra dempuèi totjorn afastigat.
A miègjorn
tornarmai una salcissa als naps dins la gamèla, una salcissa freda e graissosa.
Capleugièr coma èra, desvissava totjorn lo cabucèl amb curiositat e gormandisa,
sens se rementar de çò qu’aviá manjat la velha per sopar; e cada jorn, èra
totjorn tan deçauput. Lo quatren jorn, plantèt sa forqueta dins la salcissa, la
sentiguèt encara un còp, se levèt de son banc e, en téner la gamèla dubèrta, se
botèt a marchar distraitament per carrièra. Lo mond, suspreses, agachavan aquel
òme que se passejava una forqueta d’una man e una gamèla de l’autra : semblava
que trantalhava de portar a la boca la primièra forquetada.
Una votz
d’enfant lo sonèt :
-
Òu
tu sénher !
Marcovaldo levèt
los uèlhs. Un enfant demorava a la fenèstra d’un ostal bèl, acoidat sul
relaisset ont èra pausada una escudèla.
-
Òu
sénher ! De que manjas ?
-
De
salcissa e de naps.
-
Astruc
! diguèt l’enfant.
-
De
qué ? faguèt Marcovaldo d’un aire malsegur.
-
Quand
pensas que deuriái manjar de cervèla frita...
Marcovaldo agachèt
l’escudèla sul relaisset : i aviá una cervèla frita mofla e boclada coma un
amolonament de nivols. Las narras de Marcovaldo ne’n trementiguèron.
-
Perqué
? T’agrada pas la cervèla ?... demandèt a l’enfant.
-
Non
! M’an embarrat aicí per me castigar perque voliái pas la manjar. Mas ieu la
vòli escampar per la fenèstra.
-
Aimas
la salcissa ?
-
Òc,
sembla una sèrp... Al nòstre ne’n manjam jamai...
-
Alara
me balhas ton escudèla e te balhi ma salcissa.
-
Òsca
!
L’enfant
èra tot content. Parèt son escudèla de porcelana e una forqueta d’argent
escalprada a Marcovaldo ; e aqueste li donèt sa gamèla amb la forqueta d’estam.
Puèi se
botèron totes dos a manjar : l’enfant sul relaisset, Marcovaldo sietat sus un
banc qu’èra en fàcia. Totes dos s’esperlecavan las bocas en dire qu’avián jamai
tastat quicòm de tan bon.
Mas subte,
darrièr l’enfant apareguèt una governanta, las mans a las ancas.
-
Mon
Dieu ! Mon monsuròt ! Mon Dieu ! De qué manjatz aquí ?
-
De
salcissa ! diguèt l’enfant.
-
E
qual la vos donèt ?
-
Aquel
sénher aquí.
E mostrèt Marcovaldo
qu’arrestèt son long e menimós mastegatge d’un tròç de cervèla.
-
De
qué ? Volètz m’escampar aquò ! Lèu lèu !
-
Mas
qu’es bonicòt...
-
E
la vòstra escudèla ? La vòstra forqueta ?
-
Son
lo sénher que las a.
E mostrèt
tornarmai Marcovaldo que teniá sa forqueta en l’aire ont èra encara engulhat un
tròç de cervèla.
La
governanta se botèt a bramar :
-
Raubaire
! Raubaire ! Los cobèrts !
Marcovaldo se
levèt, agachèt un moment la cervèla frita que ne’n demorava encara una mitat,
s’acerquèt de la fenèstra, pausèt sul relaisset escudèla e forqueta, fixèt
desdenhosament la governanta, e s’enanèt. Ausiguèt la gamèla rebalar sul
trepador, las lagremas de l’enfant, lo brut de la fenèstra que tampavan
brusquament. Se baissèt per amassar la gamèla e lo cabucèl. Èran un pauc
embotits ; ara lo cabucèl se vissava pas plan. Fiquèt tot aquò dins sa pòcha e
s’enanèt al trabalh.
En francés
: Marcovaldo ou les Saisons à la ville
En italian
: Marcovaldo ovvero Le stagioni in città
Subscriure's a:
Missatges (Atom)