En 1943, Tonino Guerra foguèt arrestat pels fascistas e deportat al camp de concentracion de Troisdorf (Germania). Es aquí que comencèt de concebre poèmas dins lo dialècte de son vilatge, lo romanhòl. Disi concebre e non pas escriure, que aviá pas solament ni gredon ni papièr, çò que fa que los memorizava e los recitava lo ser als companhs de preson qu’èran tanben de Romanha. Èra la lenga d’enfança de totes, es per aquò que los compausèt.
« Ma tòca èra de lor téner companhiá, que la lenga mairala e la poesia nos salvèsse d’aquela orror. D’ara enlà, ma poesia pretend solament téner companhiá a lo que la legís ».
Un sieu companh de preson, subrevivent, contèt qu’un jorn Tonino, acarat a la fam que ne patissián totes, imaginèt que cosinava de spaghetti e o faguèt a votz nauta, implicant los companhs :
« Anam manjar qu’es ora, l’aiga fa lo bolh, botatz-i la sal, botatz-i las pastas, tu la tomata e tu l’alh, botatz l’òli en padena, fasètz fregir, un pecic de jolverd, aquí la salsa, escolatz las pastas, remenatz lo tot, anem, ara cadun amb l’escudèla. ».
E se metèron totes en fila per d’una man recebre un plat imaginari de spaghetti e de l’autra manjar amb una forqueta jogada per dos dets : lo guinhaire e lo còr.
Totes manjavan pensatius, somiaires, fins a çò qu’un dels primièrs a acabar sa racion se virèsse cap a Tonino, la man porgida coma un plat net :
« I pòdi tornar ? »
(Tirat e revirat de l’espanhòl, Juan Vicente Piqueras, Tonino Guerra, El árbol de agua).
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada