CULTURA : LA SECADA

Un budgèt istoricament mai bas. Veire o escotar (10 min) :
https://www.radiofrance.fr/franceculture/podcasts/le-point-culture/coupes-budgetaires-des-consequences-catastrophiques-pour-la-culture-6507590

NOSTALGIA

Exèrgue del film Nostalgia : « La coneissença es dins la nostalgia. Qual s’es pas perdut se coneis pas » (Pasolini).
Un film remirable a véser en relectura sus Arte.

AUSTERITAT

VERGONHA !

Lo Conselh Regional Occitania vòta un finançament de 200 milions d’euros per l’armament. Per ne saupre mai :
https://www.mesopinions.com/petition/politique/annulation-200-millions-euros-carole-delga/245195
Mercé a los qu’an votat contra. Vergonha per los autres.

PECAT !

33700

Avètz recebut un messatge coma : « Bonjorn. Sètz a l’ostal ? » o « Lo paquet dintrava pas dins la boita » (o quicòm mai de la meteissa farina) o podètz senhalar aquí :
www. 33700.fr

SENS PARAULA

Tirat de L'Humanité del 23/07/2025

DUENDE

Lo « duende » es aquel poder misteriós que cadun sentís e que cap filosòfe o pòt pas explicar.
Veire :
https://www.radiofrance.fr/franceculture/podcasts/samedi-fiction/jeu-et-theorie-du-duende-de-federico-garcia-lorca-3059868

REPARTICION

DESBREMBETZ PAS

CÒP D'ASTRE

QUE FAIRE ?

PALHASSA MESSORGUIÈR

Qual a dich que las talhas creisseràn pas ?
Lo messorguièr.
A l’escotar, los mai fortunats se n’espetan de rire
lo palhassa.
Primièr sinistre, palhassa, messorguièr, quicòm mai ?

LO TOTOLÒGUE

Expèrt en pas res, mas que ten un vejaire sus tot e qu’o fa saupre. Present sus totas las cadenas de tv.
O en version saberuda : persona que fa d’ultracrepidarianisme.
Lo mot ultracrépidarianisme ven de la locucion latina « Sutor, ne supra crepidam », que vòl dire : « Cordonièr, pas mai naut que la cauçadura ».

AMB 180000 EUROS AS PAS RES

Lo deputat de Leire Nauta es una fina boca....
En mai d’aquò, aquel particulièr, non solament es d’acòrdi amb Bayrou per escanar lo paure monde e estalviar los mai fortunats, mas encoratja lo govèrn a anar mai luènh... Veire :
https://www.sudouest.fr/politique/diners-des-sommets-a-100-000-euros-laurent-wauquiez-enjoint-de-devoiler-la-liste-des-invites-22705139.php
e :
https://www.humanite.fr/social-et-economie/budget/budget-2026-laurent-wauquiez-lhomme-qui-dine-pour-180-000-euros-souhaite-aller-plus-loin-sur-la-limitation-des-depenses-et-le-train-de-vie-de-letat

FESTUM PI

Lo matematician medalha Fields 2010 Cédric Villani co-organiza quinze jorns d'un festenal dedicats a la musica e a las matematicas en Creta.
Veire :
https://www.humanite.fr/sciences/cedric-villani/festum-pi-en-crete-cedric-villani-fait-dialoguer-la-musique-et-la-mathematique

MÒSTRA

L’anma d’Espanha mercé l’objectiu de Jean e Michel Dieuzaide
MUSÉE ARTS ET FIGURES DES PYRÉNÉES CENTRALES
35 Boulevard Jean Bepmale
31800 SAINT-GAUDENS
dimècres, dijòus, divendres : 14h – 17h15 ; dissabte : 10h-13h e 14h-17h15
Fins al 31 de decembre 2025
https://www.tourisme-stgaudens.com/agenda/exposition-lespagne-des-dieuzaide-michel-jean/

LA BORSA O LA VIDA

Legalizacion de l’omicidi ?
L’escandalosa lei Duplomb. Veire aquí :
https://www.humanite.fr/politique/cancer/loi-duplomb-la-militante-fleur-breteau-denonce-lepidemie-des-cancers-au-coeur-de-lassemblee
e aquí :
Quora l’argent val mai que la vida
https://www.jornalet.com/editorial/23455/quora-largent-val-mai-que-la-vida

UNA GOTA

                                            Dino Buzzati

Una gota d’aiga monta las grasas de l’escalièr. L’ausissètz ? Estirat dins mon lièit dins l’escur, ausissi son camin misteriós. Cossí fa ? Tic, tic, l’ausissèm de còp en còp. Puèi s’arrèsta e benlèu pel demai de la nuèch se va atudar. Çaquelà, monta. Pauc a cha pauc, monta, al contrari de las autras gotas que tomban, segon la lei de la gravitat, e a la fin fan un pichon brug, plan conegut dins lo monde entièr. Aquela o fa pas : puja tot docetament long dels escalièrs.
Sèm pas nosautres, adultes rafinats, fòrça sensibles, que l’avèm fach conéisser. Puslèu una serviciala del primièr estatge, pichona creatura mesquina e innocenta. Se’n mainèt un ser quand totes èran ajaçats. Al cap d’un moment, se poguèt pas reténer, davalèt del lièit e correguèt desrevelhar la mèstra.
- Madama, madama !
- Que se passa ? demandèt la mèstra.
- I a una gota que monta per l’escalièr !
- De qué ? faguèt l’autra, estabosida.
- Una gota que monta las grasas ! tornèt la serviciala, e gaireben se plorava.
- Anem, anem ! faguèt la mèstra. Siás capborda ! Torna-te al lièch ! Te siás pintada, quina vergonha...
Mas la pichona, contrariada, fugiguèt se recaptar jos las cobèrtas.
Qual sap çò que la tafura aquela innocenta, se diguèt alara la mèstra que s’èra perduda la sòm. Mas d’escotar involontariament la nuèch que senhoreja lo monde, ela tanben ausiguèt lo brug curiós. Una gota montava los escalièrs, positivament.
Pensamentosa, la dama se pensa de sortir per véser. Mas que podíá trobar dins la lusor misteriosa de las lampas vièlhas que penjavan de la baranda ? Cossí trapar una gota en plena nuèch, amb aquela fred, long de las rampas escuras ?
Los jorns venents, de familha en familha, la rumor s’espandiguèt e ara tot lo monde o sabiá, emai estimèsson ne parlar pas, coma qué es una peguesa o benlèu una vergonha. Ara, fòrça aurelhas se paran dins l’escur quand la nuèch davala per quichar lo monde. E un se pensa quicòm, e l’autre se pensa quicòm mai.
De còps, la gota se cala. D’autres còps, per contra, pendent de longas oras, fa pas que bolegar, en naut, en naut, òm diriá que se sap pas mai arrèstar. Los còrs pataquejan quand son anar doç sembla aténher lo sulhet. Aürosament, s’es pas arrestada. Vaquí que s’espaça, tic, tic, se’n va cap a l’estatge superior.
Soi segur que los logataris de l’entresòl se creson en securitat. La gota – se pensan – a ja passat la pòrta, aurà pas mai l’ocasion de los destorbar.
D’autres, per exemple coma ieu que demòra al seisen, an ara de motius de lagui. Mas qual sap se, dins las seradas venentas, la gota tornarà pas préner lo camin de l’endrech ont èra arribada lo còp passat o puslèu tornarà pas començar lo viatge per las primièras grasas, totjorn banhadas e escuras ?
Non, pas cap de certesa.
Lo matin, al sortir de l’ostal, agacham amb atencion se i a de traças per l’escalièr.
Res, coma se podiá pensar, pas la mendre pichona emprenta. Lo matin, fin finala, qual pren aquela istòria al seriós ? Al solelh del matin, l’òme es fòrt coma un leon, emai se qualques oras abans se carcanhava.
Benlèu aqueles de l’entresòl an rason ? Nosautres que, fins ara ausissián pas res e se cresián en defòra, nosautres tanben ausissèm quicòm. La gota es encara luènh, vertat. Arriba solament un tic tac leugièr, mas es un signe que monta e se rapròcha.
Quitament dormir dins una cambra luènh de l’escalièr es pas necite. Val mai l’ausir, lo brug, puslèu que de passar la nuèch dins lo dobte. Lo que demòra dins aquelas cambras pòt pas mai resistir, s’engulha en silenci dins los corredors e demòra dins la fredura, darrièr la pòrta, lo buf cortet, a l’espèra. L’ausiguèsse, gausa pas mai s’aluenhar, esclau de paurs estranhas. Es piéger se tot es suau : alara, cossí refusar que, tornat al lièit, comença pas aquel brug ?
Quina vida curiosa doncas. E poder pas far de reclamacion, nimai ensajar de remèdis o trobar una explica que desliurariá las consciéncias. E poder pas convéncer los autres, los dels autres ostals, los que sabon pas. Mas alara, que seriá aquela gota, se demandan amb una bona fe entantinanta, una mirga benlèu ? Un rat escapat de la cava ?
Non pas.
E alara, insistisson, seriá pas per talastre una allegoria ? Voldriam, per plan dire, simbolizar la mòrt ? O un autre dangièr ? O las annadas que passan ?
Res de tot aquò, sénhers : es tot simplament una gota que monta l’escalièr.
Seriá pas mai subtilament una representacion de sòmis o de quimèras ? Las tèrras somiadas e luènh ont supausam que demòra lo bonaür ? Quicòm de poetic ?
Non, pas brica.
O de luòcs mai londanhs encara, a las raras del monde ont arribam pas jamai ?
Mas non, o vos disi, es pas una galejada, i pas cap de sens doble, se tracta plan d’una gota d’aiga, que monta la nuèch pels escalièrs. Tic, tic, misteriosament, grasa per grasa.
Es per aquò qu’avèm paur.
(Tirat de revirat de Dino Buzzati, Sessanta racconti).

SECURITAT

UNA PICALHA DE MALAUT !

Quin es lo primièr budgèt de l’Estat ? L’educacion nacionala ? La defensa ?
I sètz pas brica. Amb 211 miliards d’euros en 2023, las ajudas publicas a las entrepresas arriban primièras e digús o sabiá pas.
Calguèt qu’una comission d’enquista senatoriala se clina sus la question per que lo lum siá fach.
Veire :
https://www.humanite.fr/politique/aides-publiques/211-milliards-deuros-daides-publiques-aux-entreprise-un-pognon-de-maboul

DRÒNES

LO MOT : SE

SE : lo mot mai enfachinant de la lenga qu’amb el tot es possible.

Se tròbas per la plaja
un plan polit cauquilhatge
fai lo numèro
mar zèro zèro
e l’aurelha a l’aparelh pegada
dins sa lenga la mar te contarà
de meravilhas
que papà te revirarà.
(Tirat e revirat de Un très joli coquillage de Claude Roy)

TROTA DI SALERNO

De la vida de Trota sabèm pas grand causa emai d’unes elements de la biografia son encara de suposicions. Vendriá d’una familha poderosa de mètges, los Ruggiero. Fa sos estudis dins una de las mai famosas escòlas de medecina de l’epòca, la Schola Medica Salernitana, una de las raras qu’aculhissiá femnas (mulieres salernitas).
Veire (article de Claude Frasson, pagina 51) :
https://revue-progressistes.org/wp-content/uploads/2025/05/PROGRESSISTES-47-basseDEF-1.pdf

GABRIELA MISTRAL

Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga, poetessa chilena, que causiguèt coma nom d’escritura Gabriela Mistral en omenatge a Gabriele d’Anunzio e Frederic Mistral qu’estimava particularament. Faguèt tanben conéisser lo grand poeta chileno Pablo Neruda. Femna progressista, se disiá contra la guèrra, « aquela industria de òdi ». Veire lo polit article de Cécile A. Holdban :
https://domcorrieras.fr/dotclear/index.php?post/2025/06/17/GABRIELA-MISTRAL

CINQUANTA DOS ANS FA

La fòto de Georges Bartoli condensa aquela istòria tragica en un imatge. Davant una aficha electorala de Salvador Allende, una ombra mena una veitura gròssa (Pinochet) mas, darrièr, una autra ombra paga la corsa e ensenha lo camin.
Una ombra mai aviá declarat : « Se cal causir entre los dreits umans e lo mercat, causissi lo mercat .» (Kissinger, premiat al Nobèl de la Patz).
Tirat e revirat de Chili de Isabel Allende Bussi e Gérard Mordillat.

LA PIZZICA

Un còp èra, dins la region de Puglia en Itàlia (Pùgghie en salentino), la pizzica èra censada curar las obrièras del campèstre dels mossècs d’aranhas. Mas las ajudèt subretot a se rebellar e a s’afranquir. D’ara enlà, aquela polida dança sedusís al delà d’Itàlia. Veire :
https://www.geo.fr/voyage/la-pizzica-lincroyable-danse-therapie-des-pouilles-qui-seduit-le-monde-entier-226589?utm_source=firefox-newtab-fr-fr#photo-1

ÇÒ QUE CÀMBIA

MEDUSA

COMUNICACION

« Nòstre mejan de comunicacion es la fusilhada ».
Tirat del jornal israelian Haaretz citat per l’Humanité :
https://www.humanite.fr/monde/aide-alimentaire/notre-moyen-de-communication-cest-la-fusillade-quand-les-soldats-israeliens-temoignent-de-la-guerre-a-gaza
Podèm encara defugir lo mot " genocidi " e es totjorn proïbit de dire que lo govèrn israelian es nazi ?

AJUDA