Les légendes, les mythes, la fable, sont comme des réservoirs profonds où dorment le sang et les larmes des peuples (Baudelaire).

dilluns, 8 de novembre del 2021

RES ES PAS JAMAI ACABAT (1/2)

Un tèxte revirat de Dino Buzzati (tirat de In quel preciso momento).
Dins aqueste mond, res es pas jamai acabat, diguèt Amelia Britz.
Esperatz un pauc. Soi siciliana, nascuda dins un paure vilatjòt pincat dins la rocalha, a l'acrin d’una montanha. D’aquí, vesèm la mar e lo paisatge es un paradís, mas pel demai sèm demorats dos sègles enrè. Lo nom ?... Daissatz córrer. Las gents del país son tan susceptibles... val mai passar lis. Per convencion l’apelarai Castellizo.
Fòrt plan. Del membre ont soi nascuda se vesiá luènh una vila en riba de mar. De nuèit, èra pas qu’un beluguejar de pichons lums. E los fars. E los batèus. E los trens dels fenestrons alucats. Trapani disètz ? Bon, alara direm Trapani. A boca de nuèit, apiejada al relaisset, ne remiravi los lums. Aval èra la vida, lo mond, lo sòmi !
Quand compliguèri los dotze ans, faguèri tant e tant que los mieus foguèron convencuts de me mandar en vila en çò d’una tanta. Atal podiái contunhar los estudis. Creseguèri venir bauja de jòia.
Mas al cap d’un mes a Trapani, ausissiái ja çò que me contavan los estrangièrs venguts de ciutats mai bèlas. Me semblavan d’una autra raça. A ! paura Trapani, coma èras pichona e miserosa en comparason. Palermo ! Messina ! Aquí èra la vertadièra civilizacion.
Aguèri d’astre. Me demandèt en maridatge lo baron Cristolera, un gentilòme perfèit. Aviá un palais subrebèl a Messina. Consentiguèri, l’aimèri, m’illusionèri de pas pus èsser la pichona provinciala d’un còp èra.
Solide, a Messina, coneguèri de mond bèls. Mas de Roma venián de quora en quora de personas qu’emmascavan ; parlavan amb la “erre”* , contavan causas nòvas e curiosas, petòfias incrediblas, nos agachavan d’un biais auturòs.
Per far cort, comencèri de somiar de Roma. D’ara enlà, Messina me semblèt un trauc ont se podiá pas mai alenar.
Fin finala, mon òme se decidiguèt ; de dardenas pr’aquò ne mancava pas. Mudèrem cap a la capitala. Deviái èsser contenta non ? Roma es pas un vilatjòt. Noms bèls, societats internacionalas, caça al rainal, escandals, cardinals, ambassadors. Ça que la, que volètz ? aqueles grands personatges que venián de l’estrangièr per un sejorn, venián per far la vida, pas per quicòm mai, coma quand sèm en vacanças, coma se Roma foguèsse pas qu’un luòc famós de lésers : mas finalament la preniá pas al seriós. Son mond vertadièr èra luènh, las vertadièras capitalas de la tèrra èran endacòm mai. París, Londres, me seguissètz ? E ieu los envejavi.
* R uvulara (a la francesa)
De seguir